Dendermonde – Vrijdag 27 april werd de eerste steen gelegd van de nieuwe residentie ‘Mechelse Poort’ op het kruispunt van de Leopold II-laan en de Oude Vest. In zijn toespraak belichtte burgemeester Piet Buyse het belang van het woon- en winkelcomplex voor de stad.
“Het moge duidelijk zijn dat het stadsbestuur met belangstelling uitkijkt naar de realisatie van dit bouwproject. Enerzijds zal het inspelen op de groeiende vraag naar huisvesting in het stadscentrum, anderzijds zullen er ook winkels in ondergebracht worden, wat de economische potentie van de Oude Vest als winkelstraat alleen maar zal doen toenemen”, zei Piet Buyse.
“Maar ik ben er ook van overtuigd dat deze residentie ‘Mechelse Poort’ een boost zal geven aan dit deel van de stad. Dit zal nog versterkt worden door de heropening van de gedempte Dender.”
Lees hieronder de volledige toespraak.
“Ik ben verheugd dat ik u mag toespreken ter gelegenheid van de eerste steenlegging van de nieuwe residentie ‘Mechelse Poort’. Dit is immers een belangrijk moment voor onze stad. Alleen al de locatie waarop gebouwd wordt, maakt dit belangrijk want het gebouw wordt een nieuw herkenningspunt, een toekomstige baken voor onze stad. Net zoals de historische stadspoorten die hier vlakbij stonden (en staan!) en die altijd een herkenningspunt waren voor iedereen die onze stad bezocht.
Tot in de 14e eeuw behoorde dit perceel niet tot de versterkte stad Dendermonde. De stad eindigde aan de Torengracht en de Vest. De toenmalige stadspoort was de Dijkpoort op het einde van de Dijkstraat. In de 14e eeuw werd de stad fors uitgebreid in de richting van Brabant. Twee nieuwe stadspoorten werden toen opgericht: de machtige Brusselse poort en de Mechelse poort; de Vest werd toen de Oude Vest.
Maar deze stadsuitbreiding bleef lange tijd haar landelijk karakter behouden. Deze plaats werd toen het Ganzevelt genoemd, een naam die we terugvinden bij de projectontwikkelaar nv Investpro-Ganzevelt. Het was een laaggelegen terrein dat aan één zijde paalde aan de Mechelschestraat en aan de drie overige zijden was omgeven door grachten. Deze grachten stonden via de binnengracht aan de Mechelse poort in verbinding met de Dendermonding.
Site met militaire karakter
In de loop van de 15de eeuw werden hier enkele huizen gebouwd maar de site kreeg een militair karakter vanaf de 17de eeuw met de bouw van de ‘Spaanse kazerne’ die plaats bood aan 504 militairen van het Spaanse garnizoen. Daarnaast was er aan de achterzijde van deze Spaanse kazerne een grote stalling voorzien, die plaats bood voor zo’n 90 paarden.
Op de zuidoostzijde van ditzelfde terrein wilde het stadsbestuur in het begin van de 18de eeuw een nieuwe kazerne oprichten. De kosten werden gerecupereerd met het slopen van de magazijnen van het Spaans Kasteel. Begin 1705 werd tussen het stadsbestuur en het Hoofdschepencollege van Het Land van Dendermonde een overeenkomst gesloten. Toen deze op 24 maart 1705 door de Raad en de Neringen van de stad werd goedgekeurd, ging men aan de slag. Deze nieuwe kazerne moest onderdak kunnen bieden aan twee bataljons voetvolk en twee esquadrons ruiterij, dit “tot soulagement van de borgers ende insetenen der selver stad” . Deze kazerne werd gebruikt door het Oostenrijkse garnizoen, maar tegelijk ook door het Hollandse garnizoen van die tijd. Elk had zijn kant van het gebouw.
De kazerne overleefde de slechting van de stadsversterkingen tijdens de regering van keizer Jozef II. Bij het heropbouwen van de stadsversterkingen tijdens het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden kwam zij opnieuw binnen de stadsmuren te liggen, vlak bij de huidige Mechelse poort.
In de loop der jaren werd de kazerne regelmatig hersteld en verbouwd. In 1836 werd de smalle oostelijke vleugel verbreed en werd een dwarsgebouw toegevoegd. De kazerne overleefde de verwoestingen van september 1914 maar in 1940 brandde de westelijke vleugel van de toenmalige kazerne af. De oostelijke vleugel raakte gaandeweg in verval. Het metselwerk vertoonde op vele plaatsen scheuren.
Begin van de jaren ‘60
Begin de jaren ’60 van de vorige eeuw werden alle kazernegebouwen gesloopt en in 1962 werd de site toegewezen aan de Rijksmiddelbare Scholen voor Meisjes (Rijkstechnisch Instituut), die er houten prefab paviljoenen lieten oprichten.
Zo hebben vele Dendermondenaars deze site gekend: als een plaats waar honderden, ja duizenden jongeren technisch onderwijs volgden. De school KTA is uiteindelijk in 2004 verhuisd naar een nieuwbouw aan de Begijnhoflaan en de paviljoenen werden gesloopt.
Deze site kreeg een nieuwe kans dank zij het ruimtelijk uitvoeringsplan Oude Vest dat door de gemeenteraad goedgekeurd werd in 2003. De bestemming openbaar nut werd gedeeltelijk omgezet in wonen, handelszaken, kantoren en parkeerzones.
Winkelruimte en woongelegenheid
Een eerste project dat werd voorgesteld had de ambitie om een combinatie van winkelruimte, sociale appartementen en luxeappartementen te realiseren. Uiteindelijk kwam er een gewijzigd ontwerp, overigens ook met een gewijzigde samenstelling van het bouwconsortium, waarbij het luik sociale flats werd geschrapt. Het is dit ontwerp dat volgens de contouren van het RUP nu wordt gerealiseerd in een indrukwekkend complex Mechelsepoort waarvan de werken gestart zijn.
De grond is geprepareerd om met grote bouwwerken te starten. Voor de plaatsing van een torenkraan en werfketen heeft de stad, als goede buur, toestemming gegeven om de gronden achter de brandweerkazerne te gebruiken. Dit moet er vooral voor zorgen dat de hinder voor het verkeer op de Oude Vest en op de Leopold II-laan beperkt blijft.
Het moge duidelijk zijn dat het stadsbestuur met belangstelling uitkijkt naar de realisatie van dit bouwproject. Enerzijds zal het inspelen op de groeiende vraag naar huisvesting in het stadscentrum, anderzijds zullen er ook winkels in ondergebracht worden, wat de economische potentie van de Oude Vest als winkelstraat alleen maar zal doen toenemen.
Maar ik ben er ook van overtuigd dat deze residentie ‘Mechelse Poort’ een boost zal geven aan dit deel van de stad. Dit zal nog versterkt worden door de heropening van de gedempte Dender. Dit stadsdeel dat wat verwaarloosd was, wordt een zone met grote potenties. Ik ben dan ook verheugd dat de architecten hun beste beentje hebben voorgezet om hier een esthetisch knap project neer te zetten. Ik kijk met belangstelling uit naar de evolutie van deze grote bouwwerken, waarbij ik u alle succes, weinig of geen onverwachte hindernissen en niet te veel vorstdagen toewens.
Piet Buyse
burgemeester
